Psiko-sosyal süreçler "iş tasarımının, örgütlenmesinin, yönetiminin ve gerçekleştirildiği toplumsal ve çevresel koşulların psikolojik ve sosyal boyutlarını" içerir. Bu süreçlerde oluşan herhangi bir problem ya da risk, çalışanı bireysel düzeyde olumsuz etkileyebileceği gibi iş tasarımına, örgütlenmesine ve üretim süreç ve sonuçlarına da zararlar verebilir. Mesela prim sistemi ile ilgili yapılan değişiklikler sonucu yaşanan gerginlikler (olumsuz). Ya da tüm şirketin katıldığı sosyal aktiviteler (olumlu).
Diğer yandan günümüzde halen çalışma yaşamında beden sağlığı ile ruh sağlığı arasındaki ilişki ve karşılıklılığın hak ettiği ilgiyi görmemektedir. Çalışma yaşamında ruh sağlığı iş, güvenliğinden ve iş sağlığından ayrı ele alınmadığı gibi içinde de yer bulamamaktadır.
Oysa yapılan birçok araştırma sonucu ruh sağlığının es geçilemeyecek kadar önemli bir değişken olduğunu göstermektedir. Örneğin Avrupa Birliği iş sağlığı ve güvenliği ajansı tarafından yapılan bir araştırmaya göre çalışanların %27,9’unun bir ruh sağlığı problemi yaşadığını göstermiştir.
Yine aynı kurum tarafından tüm Avrupa birliği ülkelerinde yapılan başka bir araştırma sonucuna göre de bedensel rahatsızlık şikâyeti ile hekime başvuran kişilerin %14’ünün bedensel problemleri stres, kaygı, tükenmişlik ve depresyon ile ilişkilendirilmiştir.
Avrupa, Kuzey Amerika ve Uzakdoğu’da işyerinde psiko-sosyal riskler ve yönetimi son 20-30 yılda önemli yol almışken ülkemizde son 10 yıldır bazı uluslararası ve yerli şirketler tarafından iş yeri psikoloğu çalıştırılması ile gündeme gelmeye başlamıştır. Ama bu gelişme kapsayıcı bir program olmaktan uzaktır.
Dolayısıyla hem şirket hem de çalışan için önemli riskler taşıyıp, önemli kayıplara yol açmasına rağmen psiko-sosyal süreçlerin şirket kültüründe, stratejilerinde ve değerlerinde kendine yer bulamaması önemli bir eksikliktir. Doğru yönetim ve uygun liderlik süreçlerinin önemli bileşenlerinden biri olan iş yerindeki psikolojik süreçlerin göz önünde bulundurulmasının önemli olduğu gittikçe öne çıkmaktadır.
Sonuç olarak, çalışma yaşamında ruhsal, sosyal ve bedensel açıdan verimli bir iş ortamının varlığını en iyi şekilde sürdürebilmek için şirketlerin yönetim ve insan kaynakları stratejileri ve ihtiyaçları doğrultusunda psiko-sosyal gelişim programları oluşturmaları gerekmektedir.
